اَعوذُ بِالله مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم، بِسم الله الرّحمنِ الرَّحیم، اَلحَمدُللهِ رَبِّ العالَمین، ثُمَّ الصَّلاةُ وَ السَّلام علی سَیِّدنا و نَبیِّنا حبیبِ اِلهِ العالمین، ابِی القاسِم المُصطَفی مُحَمَّد و علی اَهل بَیته الطّاهرین المعصومین المکرّمین، سِیَّما بقیة اللهِ فی الارضین، روحی و اَرواحُ العالَمین لِتُرابِ مَقدَمِهِ الفِداء.

به امید خدای متعال و به فضل الهی در محضر ششمین دعای صحیفه مبارکه سجادیه هستیم. عنوان عمومی دعا عبارتست از اینکه این دعا، دعای امام علیه السلام بوده وقت صبح و وقت شب. صبحگاهان و شامگاهان. بامداد و شامگاه.

وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ عِنْدَ الصَّبَاحِ وَ الْمَسَاءِ. این عنوان دعا است. از عنوان دعا هم همینجور استفاده می‌شود که این دعا ناظر به صبح و شب است و این قطعه‌ی خاص از زمان مورد عنایت حضرت علیه الصلاة و السلام است. به فضل الهی به عنایت پروردگار متعال من یک مدخل و مقدمه‌ای را امروز برای این دعای نورانی عرض می‌کنم. اگر انشاءالله رسیدیم آن چند نکته‌ی کلیدی را که از جایگاه این دعا و نقشش و ابعادش و آثارش رمز گشائی می‌کند، بتوانیم این بحث را امروز تقدیم بکنیم، آنگاه در جلسه آینده به شرط توفیق و حیات شروع می‌کنیم متن را گزارش کردن.

آنچه که من در این مقدمه خدمت عزیزان عرض می‌کنم در واقع برگرفته از متن این دعای نورانی است. به نوعی معرفی دعای ششم و جایگاه و نقش خاص این دعا است. سعی می‌کنیم انشاءالله به لطف خدای متعال و به فضل الهی همین روش را در بررسی دعاهای نورانی صحیفه داشته باشیم. انشاءالله به هر دعایی برسیم همین روش است. یک مدخل، یک مقدمه، یک مطلع در ارتباط با آن دعا تقدیم خواهیم کرد و بعد متن را گزارش می‌کنیم طبق روال.

اما آنچه که به نظرم مهم می‌رسد در ارتباط با این دعای نورانی سالهای زیادی است که همیشه به این فکر می‌کنم اگر کسی از دوستان امام سجاد علیه الصلاة و السلام پیام اصلی این دعا را دریافت کند و با مضامین این دعا خودسازی کند، آیا چیزی کم دارد. هر چه قدر فکر می‌کنم می‌بینم که دیگر چیزی کم نخواهد داشت. این دعای نورانی می‌تواند عمر شما ها را در مسیر بندگی حضرت حق برنامه ریزی کند. یک چنین جایگاهی دارد این دعا.

بنابراین دوستان باید خودشان را در یک چنین جایگاهی ببینند وقتی در برابر این دعای نورانی قرار می‌گیرند. و کاش که به عنایت الهی این توفیق شامل حال بنده و اهل این جلسه بشود و همه دوستان عزیزی که این بحث را می‌شنوند، چه مستقیم یا چه بعد ها این بحث را دریافت می‌کنند، انشاءالله این توفیق شامل حال ما بشود.

یک گنج عظیمی است این دعا و نقشش در راهبری انسان سالک به سوی مقاصد عالی، نقش بی نظیری است این دعای ششم صحیفه مبارکه سجادیه. بحث امروز را که شما بشنوید این مسئله بیشتر برای شما واضح می‌شود. انشاءالله و به امید خدای متعال متن را هم که با هم مرور بکنیم، باز خودش را بیشتر نشان می‌دهد و بعدها که با این دعا انس بگیرید و ارتباط باطنی با آن برقرار بکنید ابعاد تازه و تازه تری از لطایفی که در این دعای نورانی است برای شما آشکار خواهد شد.

خیلی قدر بدانند دوستان عزیز من این دعای نورانی را. و خوشا به حال کسانی که از جوانی پیام این دعا را دریافت کنند. خیلی پیام مهمی در خودش جای داده است. بسیار عمیق و دقیق از مسائل بسیار مهمی در مسیر زندگی ما پرده برداری می‌کند. پس ما به ترتیب چند نکته را به خدمت شما عزیزان عرض خواهیم کرد.

نکته اول توجه به یکی از مهمترین آیات الهی است و نشانه های قدرت و عظمت پروردگار متعال و آن عبارت است از زمان به اعتبار شب و روز. این از بزرگترین آیات پروردگار متعال است. ما در ارتباط با آیات الهی نشانه های لطف خداوند، نشانه های قدرت خداوند نشانه های عظمت پروردگار متعال، نشانه های تدبیر و تقدیر الهی، خیلی وقت ها دچار حجابیم. حجاب عادت و حجاب قرب و حجاب سابقه و نتیجه این می‌شود که انسان یک وقتی به خودش می‌‌آید و می‌بینید بزرگترین آیات الهی که الهام بخش است در برابر او بوده، در دسترس او بوده و او نصیبی نبرده است. به تعبیر قرآن کریم  يَمُرُّونَ عَلَيْها وَ هُمْ عَنْها مُعْرِضُونَ فرمود که کم نیستند از آیات و نشانه های ما که این جماعت مردم از برابر آنها رد می‌شوند و از آنها رو بر می‌گردانند. نصیبی نمی‌برند. از بزرگترین مصداق های این آیات عبارت  است از روز و شب. ما گرفتار حجاب سابقه هستیم چون تا بودیم روز می‌شود و شب می‌شود. از وقتی که یادمان است. هر کسی متناسب با سنش و شرایطش. همینجوری روز و شب شده است. ما هم عبور کردیم و آمدیم جلو. به خود روز به عنوان یک آیه و نشانه از خدای متعال از قدرت الهی و از عظمت الهی و از تدبیر الهی نگاه نکردیم. به خود شب بعنوان یکی از نشانه های بزرگ خداوند توجه نکردیم. به هر دوی اینها بعنوان منابع عظیمی از عنایات و الطاف و نعمت های الهی توجه نکردیم. مثالش همین امروز است که من و شما داریم این روز را به پایان می‌بریم. از صبح، صبح کردیم. اصحبنا و اصبحت الاشیاء کلها. همه ما صبح کردیم اما از اول امروز تا الان به خود این روز چقدر توجه پیدا کردیم. اصلاً گاهی متوجه نمی‌شویم. طبق عادت بلند می‌شویم و مشغول کارهای مان هستیم تا غروب بشود و شب می‌شود و دوباره به خود شب بعنوان یک منبع الهام و ذکر اصلا توجه نمی‌کنیم. این یک نکته که خداوند تبارک و تعالی قدرت نمایی کرده، در آیه شب و آیه روز و ترکیب بدیع و زیبا این دو و نسبت بسیار جالبی که بین این دو برقرار است. هم در شب و هم در روز و هم در نسبت و ترکیب بین این دو که يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ. خب این مسئله اول که در این متن نورانی از آن پرده برداری می‌شود. یعنی امام سجاد علیه الصلاة و السلام تصرف می‌کنند در ذهن شما و در چشم شما، در روح و روان شما و این امکان را برای شما فراهم می‌کند که از این منبع عظیم الهام الهی که در دسترس شماست و با یک سبک خاصی تنوع دارد، گوناگونی دارد، تغییر دارد، در برابر چشم شما قرار گرفته است. حضرت به شما کمک می‌کند که از این ذخیره عظیم بتوانید بهره معنوی و عرفانی و توحیدی بگیرید. این نکته اول. من چون در متن به این مسائل برمی‌گردم اینجا بیشتر توضیح نمی‌دهم.

نکته دوم توجه به شب و روز بعنوان نعمت است. نکته قبلی ما بعنوان آیت است. آن نشانه است. این نکته دوم بعنوان نعمت است. خود این صبح که شد و امروز که ما صبح کردیم یا شب که پیش می‌آید و ما وارد شب می‌شویم خود این روز و شب نعمت خدای متعال هستند. خود روز و خود شب. و در خودشان اسرار و نکاتی دارند، مطالبی دارند. امام علیه الصلاة و السلام این نعمت بزرگ الهی را هم به شما معرفی می‌کنند. و شناخت نعمت، شرط اصلی ورود به وادی شکر است. چه کسی میتواند وارد وادی شکر بشود. آن کسی که اول وارد وادی معرفت می‌شود. بشناسیم نعمت را آنگاه حالت شکر در ما پیدا می‌شود. جنابعالی تا به حال به خاطر نعمت شکر خدای متعال را شکر کردید. به خاطر روز. شکر نمی‌کنیم. اصلاً این حالت نعمت بودنش را درک نمی‌کنیم. به خاطر این که الان شب شد حالت شکر در ما پیدا نمی شود. قبول دارید؟ مثلاً دیشب آمد و رفت و تمام شد. ما به خاطر  اینکه وارد شدیم در این قطعه از زمان حالت شکر پیدا نکردیم. چون توجه پیدا نکردیم به اینکه این قطعه از زمان خودش نعمت است و با خودش نعمت هایی دارد. این همه نکته دوم. که این بخش هم ما گرفتار همان حجابیم. حجاب عادت. برای ما عادی شده است. چیزی خاصی به نظر ما نمی‌رسد. در حالی که شب دو دست لطف و عنایت خاص پروردگار متعال برای بندگانش است. روز دست عطا و لطف پروردگار متعال برای بندگانش است. اینجوری ما به شب و روز هیچوقت نگاه نکردیم. این هم نکته دوم.

نکته سوم توجه به عمر است. عمر ما با این زمانی که یک تکه‌اش شب و تکه‌اش روز است، تطبیق داده شده است. از یک طرف احساس می‌کنیم که این زمان دارد می‌آید و می‌رود. روز و شب می‌شود و عبور می‌کند. از این سو توجه پیدا می‌کنیم که این روز و شب که دارد می‌رود، در واقع های پاره های وجود ماست که در بایگانی جاودانه الهی ذخیره می‌شود. این نکته‌ای است که امیدوارم توفیق پیدا کنیم و برسیم. این روز که تا اینجا پشت سر گذاشتیم اواخرش است از یک سو یک پدیده طبیعی است و جزء آیات آفاقی است. پیرامون ماست. به اعتبار این که زمین به دور خودش می‌چرخد و نسبتش با خورشید دائم تغییر می‌کند. در یک مسیر 24 ساعت و خورده ای این یک تغییر در آن اتفاق می‌افتد. می‌شود آن دو نکته قبلی. به یک اعتبار می‌شود آیت الهی. إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَاخْتِلاَفِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لآيَاتٍ لِّأُوْلِي الألْبَابِ. به یک اعتبار می‌شود نعمت الهی که برای من ما دستاورهایی دارد، روز دستاورهایی برای ما دارد، شب هم برای ما دستاوردهایی دارد. خدای متعال اینها را برای ما خلق کرده.کأنه در خدمت ما. این هم یک اعتبار.

اما اعتبار سوم. این شب و روز که عبور می‌‌کنند، نسبت ویژه‌ای با جنابعالی و من دارند. آن نسبت چیست؟ پاره هایی از وجود ما. که عبور می‌‌کند و ذخیره می‌شود. تا حالا به این شکل نگاه کرده‌اید؟ یعنی این قسمت از زمان، مثل امروز، که از اول صبح تا الان سپری شده است، به اعتبار بیرون، یک تغییر است در محیط طبیعی رخ داده، خورشید امروز هم طلوع کرد، و حالا هم غروب می‌کند، هم نشانه‌ی خداست و هم نعمت خداست. اما، نسبت دیگری هم با من و شما دارد؟ بله. نسبت دیگرش چیست؟ آن نسبت دیگرش این است که این ضمناً پاره‌ای از وجود من بود که الان من با آن خداحافظی می‌کنم. همین امروز. و شب که می‌شود هنگام طلوع فرج با آن خداحافظی می‌کنم. و این ذخیره می‌شود، ساعاتش بعنوان بخشی از وجود شما در بایگانی حضرت حق. پاره های وجود شما. و سوال؟ آیا جنابعالی چیزی جز شب ها و روزها هستید؟ چیزی غیر از این است؟ آیا شما چیزی غیر از عمرتان هستید؟ که عمر شما با همین روزها وشب ها تعریف می‌شود. امیرالمومنین علیه السلام در نهج یک تعبیر لطیفی دارند، فرمودند که ان الیل و النهار... یأخذان منک. از تو می‌گیرند. آیا تو هم از آنها گرفتی؟ آنها از تو می‌گیرند، یعنی تو را تمام می‌کنند. هر شب روز که می‌رود یعنی ما داریم کاهش پیدا می‌کنیم. همه کسانی که در این قطعه از زمان حضور دارند، در حال کاهش هستند. چون اجل دارند. ما که بی اجل نیستیم. در این قطعه از هستی، در این عالم، اجلی داریم، زمانی داریم. امروز که رفت یک روز از ما رفته است. به هیچ وجه هم قابل بازگشت نیست. این روزها و شب ها که از ما عبور کرده بر ما گذشته است. به اعتبار شخص جنابعالی بایگانی شده است در پیشگاه خدای متعال. به اعتبار شخص شما. یعنی پاره هایی از شما و حقیقت شماست. این هم یک نکته. نکته سوم. پس خود شب و روز ضمناً ما را به ما معرفی می‌کند. که ما یک پدیده سیّال و شناور در بستر زمان و در رودخانه زمان هستیم و همراه با این روز و شب ما هم می‌رویم. این روز که رفت ما هم می‌رویم. امشب که خواهد رفت من هم خواهم رفت. شب و روزهایی که تا حالا رفته من هم همراه با آنها رفتم. این هم یک نکته. توجه به عمر از رهگذر توجه به روز و شب.

نکته بعدی، سلول اصلی زمان برای هر نوع اقدام و برنامه ریزی یک شبانه روز است. این هم نکته بعدی است. که در کنار هم چیده می‌شود. به یک اعتبار گفته می‌شود هفته. کنار هم چیده می‌شود به یک اعتبار می‌شود ماه، کنار هم چیده می‌شود به یک اعتبار می‌شود سال. کنار هم چیده می‌شود، می‌شود عمر ما. اگر به چند سال برسد عمر انسان به این قاعده است.

بنابراین آن واحد اصلی - که من تعبیر می‌کنم به سلول، چون سلول این را خوب می‌رساند - واحد اصلی عمر شما، شبانه روز است. که می‌شود پایه برنامه ریزی برای تمام عمر ما. بنابراین اگر کسی توانست یک شبانه روزش را درست برنامه ریزی کند، و روزها و شبهای زندگی اش را برنامه ریزی کند، کل عمرش را توانسته بهره برداری کند. این هم یک نکته است. که بعد ها اشاره خواهم کرد. به نظر میرسد در نظر اهل معرفت بالاترین مراقبت، مراقبت شب و روز است. برای آنها که اهل معرفت و اهل سیر و سلوک اند، جویای کمال هستند. آنوقت بزرگان ما در همین موضوع کتاب نوشتند. کتابهای مستقل. الیوم و الیله. روز و شب. اصلاً خود این واحد، واحد پایه برنامه ریزی است. که اگر کسی این را دریابد، کل عمرش را دریافته و اگر کسی این را از دست بدهد، کل عمرش را از دست داده است. یعنی پایه است: روز و شب. اگر کسی موفق شد، به تفاوت روزها در یک هفته هم توجه می‌کند، مراقبت او هم ضمیمه می‌شود، مثل جمعه. شب جمعه یا روز جمعه. که یک فرصت های خاصی است. اگر کسی این مراقبت را انجام داد، فرصت هایی که در یک ماه به طور خواص تعبیه شده، آن را هم کشف می‌کند، اگر کسی این پایه را قرار داد، در سال هم میتواند از ظرفیت های خاصش بهره‌مند شود. خلاصه پایه اصلی برنامه ریزی همین روز و شب است. بعد ببیند که امام سجاد علیه السلام در این دعا چه می‌کند.

نکته بعدی عبارت است از اینکه زمان یک حقیقت ذی شعور و زنده است. امام علیه السلام از این مسئله مهم برای شما پرده برداری می‌کند. مثلاً همین امروز. الان که در حال رفتن است، حضرت به شما می‌گویند در این دعا. الان فکر می‌کنم که رسیده به شفق و بعد هم غروب و شب از راه می‌رسد. روز الان دارد از شما خداحافظی می‌کند. هر واحد روز در آغازش با شما حرف می‌زند و در پایانش هم با شما حرف می‌زند. آن قطعه‌ای که حصه و سهم خاص جنابعالی بوده است. همه ما سهم داریم از این سفره روز و شب. آن سهم خاص شما با شما حرف می‌زند. چنانکه اول صبح با شما صحبت کرده، الان هم با شما حرف می‌زند، شب هم که از راه میرسد به همین ترتیب است و هنگامی که شب می‌رود هم به همین ترتیب است. یعنی شما به یک درک برتر و متافیزیک و مافوق طبیعت از حقیقت زمان میرسد به عنایت الهی که میفرماید این زمان باطنی دارد، حیات دارد، فهم دارد، احساس دارد، با آن بصورت یک پدیده فیزیکی، مادی، ظاهری صرفاً برخورد نمی‌کند انسان مومن. بلکه با زمان بعنوان یک پدیده‌ی ذی شعور و دارای روح، دارای احساس و دارای فهم و درک مواجه می‌شود. خیلی این مسئله فرق می‌کند. که حالا برسیم ببینید که امام چه کرده است در اینجا. این هم یک نکته. حالا این چه تاثیر تربیتی دارد خواهم گفت. به وقتش.

نکته بعدی، خیلی نکته‌ی لطیف و شیرینی است. امام علیه الصلاة و السلام به تصرف الهی به شما کمک می‌کنند که از رهگذر روز و شب و آمدن روز و رفتنش، آمدن شب و رفتنش، و ترکیب این دو با همدیگر برسید به یک نگاه توحیدی که خودتان را در قبضه قدرت الهی مشاهده کنید و در حضور حضرت حق و در دستان خداوند خودت را ببینی. جالبتر؛ نه فقط خودت را و هر چه که هست. یک جمله‌ای دارد، این قدر این جمله قشنگ است، می‌گوید که خدایا من صبح کردم، و همه چیز صبح شد و همه ما صبح کردیم، اشیاء، آسمان، زمین، آنچه که در آسمان ها است، آنچه که در زمین است. ساکن یا متحرک. همه ما صبح کردیم. شب که شد همه ما شب کردیم. البته این دعا اصبحتُ را می‌گوید، وقتی شب می‌خوانی امسیتُ را تو باید بگویی که بعداً عرض خواهم کرد. أَصْبَحْنَا وَ أَصْبَحَتِ الْأَشْیَاءُ کُلُّهَا بِجُمْلَتِهَا لَکَ سَمَاؤُهَا وَ أَرْضُهَا. بعدش هم در ادامه می‌گوید که ما هم در دست های تو هستیم، فی قبضتک. یعنی شب و روز و مراقبت شب و روز ببینید که چه کمکی به شما می‌کند از نظر حس توحیدی، فهم توحیدی، درک توحیدی، و شما را می‌آورد در مسیر سبک زندگی توحیدی. که حالا میخواهیم عرض کنیم که نکته بعدی است. این نگاه توحیدی که من مملوک هستم، من در دست تو هستم، من مال تو هستم. و هر که هست و هر چه هست، مملوک تو، در دست های تو، مال تو هستیم. یعنی چه؟ نتیجه‌اش چه می‌شود؟ نتیجه این می‌شود که آنوقت ما اینگونه نیست که مال و اختیار خودمان هستیم. نه. ما مملوک تو هستیم. تو صاحب اختیار ما هستی. در این صورت ما شب و روزمان را مطابق رضای تو باید برنامه‌ریزی کنیم. که به این ترتیب هفته ما مطابق با رضای تو، ماه ما مطابق با رضای تو، سال ماه مطابق با رضای تو و عمر ما مطابق با رضای تو برنامه‌ریزی می‌شود.

نکته بعدی، ما انشاءالله به این نکته که رسیدیم یک کاری کرده امام سجاد علیه السلام در این دعا از نظر عرفانی و توحیدی و الهام و برداشت‌ها غوغا می‌کند که قابل توصیف نیست، این را باید انسان به آن برسد، احساس کند. حالا رسیدیم به نکته کلیدی. و آن عبارست است این که حالا ما این شب و روز را و این من و این عمر و این آیات و این نعمت و آن باطن و این ظاهر و اختیاری که به من دادی که من در این بستر شب و روز، در این رودخانه مقدرات تو که دارم شنا می‌کنم بدون اینکه خودم بخواهم، چون شب و روز می‌آید و ما همینجور داریم میرویم، در همین مسیر به من اجازه دادی که مسیر هایی را در این شناوری انتخاب کنم. در حالیکه خود خورشید انتخاب نمی‌کند. كُلُّ فِی فَلَكٍ یَسْبَحُونَ. ماه انتخاب نمی‌کند. زمین انتخاب نمی‌کند. برای همه برنامه ریزی شده و انجام می‌دهند و جلو می روند. به من اجازه دادی که من که همراه اینها صبح و شب می‌کنم بتوانم مسیرهای زندگیم را در این شناوری عمومی انتخاب کنم. من وقتی فهمیدم در اختیار تو هستم، در دستان تو هستم و تحت اشراف تو هستم و تحت مالکیت تو هستم و از دست لطف تو روزی می‌گیرم، وقتی به این جمع بندی رسیدم، حالا عقل من، خرد من، فطرت من به من می‌گوید که تو باید شب و روزت را مطابق با رضای آن کسی برنامه‌ریزی کنی که در دست او هستی و  در اختیار او هستی ولو به تو اختیاری داده باشد در یک محدوده‌ای ولی تو اختیارت را بر‌می‌گردانی چون در مقام بندگی هستی. مطابق با رضای تو تنظیم می‌کنم. خیلی حس شیرینی است. چون شما این کار را انتخاب می‌کنی.

جان ما به قربان امام سجاد علیه الصلاة و السلام. خدا می‌داند اگر فقط و فقط صحیفه بود با یک دعا و آن هم این دعای ششم امام سجاد علیه السلام ما را برای همیشه مدیون خودش کرده بود تا چه برسد به این همه سفره های پر برکت از عنایات و فضل الهی.

 اجازه بدهید کمی مطابق با ذائقه اهل برنامه حرف بزنیم. عیبی ندارد؟! اینجا که امام علیه السلام می‌رسند برای آن انسان هوشیار و مومن، راهبردها، سیاست ها و اقدامات اساسی را که طی یک شبانه روز باید انجام بدهد حضرت در اختیار می‌گذارد. یک نقشه عمل به تو می‌دهد. یعنی چه اصولی باید حاکم شود بر کل شبانه روز شما. این قدر لطیف است. ذیل این راهبردهایی که حضرت در اختیار شما می‌گذارند، چه خطوط کلیدی و اصلی را ما باید مدنظر قرار بدهیم، به ادبیات اهل برنامه می‌گویند که آن سیاست اجرایی چه باید باشد ذیل این راهبردها؟ بعد وارد اقدامات اساسی می‌شوند. خیلی شیرین است. امام علیه الصلاة و السلام هم آن خطوط اصلی و اصول کلی را برای شما تحریر می‌کنند و هم ذیلش اقدامات اساسی را. من البته قبلاً اینها را احصاء کردم. اینجور که خاطرم است امام علیه السلام سیزده اقدام اساسی را که شما باید در شبانه روز انجام بدهید برای شما فهرست می‌کنند. حالا خواهیم رسید جنابعالی که این‌جا نشسته‌ای و داری به حرف‌ها گوش می‌دهی یا دوستانی که این عرایض را می‌شنوند، خود شما، کاری به شخص دیگری نداشته باش، امام علیه الصلاة و السلام جایگاه شما را در این چرخه هستی که تجلی نزدیک و در دسترسش برای شما شب و روز است، در این چرخه هستی، برای شخص شخیص جنابعالی مسئولیت حراست از اسلام را قائل هستند. خیلی جالب است. پاسداری از دین خودش را خدای متعال از شما توقع می‌کند. عجب! از خود شما. حالا برسیم ببینید که حضرت چه کرده است؟! چیزی که می‌گویم اقدام های اساسی است که در یک شبانه روز باید شما انجام بدهید. یعنی تو الان به اعتبار این صحیفه نورانی، به خودت، به امام سجاد علیه السلام بالاتر از همه اینها به خداوند متعال باید جواب بدهی، امروز برای حفاظت اسلام چه کار کردی؟ خیلی مهم است از صبح تا حالا. پایه و اساس همه برنامه‌ریزی‌هاست. تو چه کار کردی از صبح تا حالا؟! وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ، وَ النّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ، وَ حِيَاطَةِ الْإِسْلَامِ. چقدر افق را حضرت باز می‌کنند و ظرفیت وجودی تو را در راستای خط امامت و ولایت که تحت ولایت خودشان است، تحت ولایت انسان کامل است، برای تو تشریح می‌کند. اینجوری باید برنامه ریزی کنید زندگی شبانه روزت را. خیلی جالب است.

یک بحثی ما داریم راجع به شیوه تربیتی پسندیده از منظر اولیای خدا و اسلام ناب. یک عنوانی ما انتخاب کردیم. بهره برداری شده از متن قرآن کریم و روایات. چیزی که پسندیده است تربیت حماسی است. به اینجا می‌رسید می‌بینید. این را از شما میخواهد. یعنی یک نوجوان ما و یک جوان ما از اول وقتی میاد پای مکتب امام سجاد علیه السلام یاد می‌گیرد که، بحث این نیست که من باید به وظایف فردی دینی خودم عمل کنم. این قله‌اش نیست. هدفش چیست؟ هدفش این است که تو از اول هدفش این است که باید به عنوان حافظ و نگهبان دینی خدا عمل کنی. این جوری حضرت شما را تربیت می‌کند. خیلی زیباست. یک فهرست سیزده گانه است که به آن خواهیم رسید. که می‌شود اقدامات اساسی که کل شبانه روز را ذیل سیاست ها و راهبرد های کلان برنامه ریزی می‌کند. که من یک یا دو مثالش را الان به شما عرض کردم. یک قدم از این جا هم امام علیه السلام شما را بالاتر می‌برند می‌گوید که در برنامه ریزی شبانه روزی باید همیشه سهم خودتان را از عالی ترین هدف ها دریافت کنید و شما به متوسط راضی نباشید که چه برسد به کم، فقط و فقط به اوج و قله و به زیاد فکر کنید، اصلاً به متوسط شما حق ندارید که فکر کنید تا چه برسد به اینکه یک کمی نصیبت بشود. یعنی بلند نظر، بلند همت، اینجوری شما را می‌پسندد پروردگار متعال و ولی خدا این را در نهاد شما می‌گذارد. در قالب خواستن و آرزو و دعا. این بخش آخرش که می‌رسید در این دعای نورانی می‌فرمایند که باید در بهره‌برداری و برداشت ها همت عالی داشته باشید. همه‌اش دنبال آن اوج و آن برترین رتبه‌ها. و در هر قطعه‌ای از شب و روز که قرار گرفتی فقط داری به آن قله ها فکر می‌کنی. آدم‌های اینجوری را می‌پسندند.

تا اینجا اشاره  کردیم به برداشت عملی یعنی این روز و شب من چه اعمالی در آن انجام بدهم. برداشت های عملی. جمع بندی هر روز، پایان روز، ما را می‌برد به خط محاسبه و جمع بندی هر شب در پایان شب. عالی ترین بخش وجودتان، عالی ترین برداشت را از این روز و شب کرده باشد. عالی ترین بخش وجود شما قلب شماست و عالی ترین برداشت شما برداشت اعتقادی و توحیدی شماست. به این نقطه که رسیدی، شما شروع می‌کنید به شاهد گرفتن. می‌گویی ای روز ای شب، ای ساکنان روز، ای ساکنان شب. اینها فصل بندی می‌شود. ای همه کسانی که در این روز ساکن هستید. از فرشته ها از زمین از آسمان، همه شهادت بدهید که من به وحدانیّت پروردگار عزیزم شهادت می‌دهم. من به رسالت کلی و تام و جامع و پایدار و همیشگی محمد مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم اعتقاد دارم، همه شاهد باشید. همه را شاهد می‌گیرید. یعنی اینکه تو برداشت اصلی و کلیدی‌ات در هر شبانه روز تقویت بنیه اعتقادی و ریشه‌دار کردنش و رفتن به درجات بالاترش است. هر روز و هر شب. این سهمی که باید بگیری. و به اینجا که رسیدید توجه است. البته در چند مقام. نه به این قسمت آخر. در کل این مسیر در چند مقام امام علیه الصلاة و السلام سیمای دل آرای انسان کامل و برگزیده حضرت حق را پیش چشم شما قرار می‌دهد تا هم برای شما معرفت به ولی الهی حاصل بشود و هم از این طریق برای شما معرفت به نفس حاصل بشود، یعنی خود حقیقی‌ات را کشف کنی و هم از این طریق امید در قلبت پیدا بشود و هم از این طریق شفاعت بجویی و کمک بگیری، شوق در وجودت به اوج برسد و به این ترتیب امام علیه الصلاة و السلام دست ذهن شما و دست فکر شما را و دست دل شما می‌گذارد در دست محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم. این را هم خواهید دید.

جالب است که در سه مقام در این دعای ششم که نسبتاً دعای کوتاهی است. پایانش یک جلوه بدیع و زیبایی دارد. از اینجا که عبور کردید، آن وقت چشمت روشن می‌شود به جمال الهی. این قسمت آخر دعاست طبق همین منازلی که سیر شد.

انك انت المنان ؛ بالجسیم، الغافر للعظیم، و انت ارحم من كل رحیم، فصل علی محمد و آله الطیبین الطاهرین الاخیار الانجبین. این دعای ششم. عرایض امروز ما یک مدخلی بود که سعی کردیم در چند نکته دورنمایی از این دعای نورانی را ارائه کنیم که امیدوارم موفق شده باشیم. البته شماها موفق می‌شوید چون آمادگی دارید. منتهی عرایض ما چه قدر کمک کرده باشد نمی‌دانم. إن شاءالله خدای متعال به ما توفیق بدهد.

ما بر اساس این دعای نورانی که دعای ششم باشد دنبال آن هدف کلیدی هستیم. هدف کلیدی عبارتست از اینکه سلول اصلی عمرمان را که روز و شب است مطابق با رضای الهی و در پرتو عنایت و فضل پروردگار متعال برنامه ریزی کنیم. حضرت به ما آموزش بدهند که چگونه باید یک شبانه روزمان را برنامه ریزی کنیم. این نقطه کلیدی که برداشت های ما از شبانه روز باید چه چیزی باشد.

امیدوارم انشاءالله خدای متعال به همه ما هم توفیق شناخت و هم معرفت و هم عمل را کرامت کند به لطف و کرمش به حق امام سجاد و به حقیقت امام سجاد ماها را بپسندد و بپذیرد در این مسیر و توفیق به ما بدهد و دست ما را بگیرید. بعد از این ماه مبارک رمضان با توشه‌ای که فراهم شده و امیدوارم که این یک هفته‌ای خرابش نکرده باشیم. خیلی مراقبت میخواهد. گاهی انسان خرابش می‌کند. وَلاَ تَكُونُواْ كَالَّتِي نَقَضَتْ غَزْلَهَا مِن بَعْدِ قُوَّةٍ أَنكَاثاً فرمود خرابش نکنید. این مهم است. عرض کردم بگوئید رَبَّنَا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنتَ الْوَهَّابُ. انشاءالله با این توشه‌ای که از ماه مبارک رمضان داریم برای بهره‌برداری از حقیقت لیلة القدری که الان در اختیار شماست به اذن ولی الهی به امانت به شما سپرده شده بخواهید از لیلة القدرتان بهره‌مند بشوید دعای ششم صحیفه مبارکه سجادیه به شما کمک می‌کند. دست شما را می‌گیرد امام سجاد علیه السلام و نحوه استفاده و بهره برداری از خزانه لیلة القدر را به شما آموزش می‌دهد. این می‌شود سبک زندگی توحیدی. به این زیبایی.

عرض من تمام شد. من یک جمله هم به خودم و شما دوستان عزیزم از باب شکر عرض می‌کنم که نعمت حضور در حلقه صحیفه، این خیلی نعمت بزرگی است. من هم مثل شما هستم. منتهی من اینجا وظیفه‌ای دارم بخوانم وگرنه یک تقسیم کار است. اصل این است که ما دور هم جمع می‌شویم در محضر این کلمات عالی، که نازله روح امام سجاد علیه الصلاة و السلام، تجلی است، امام سجاد در صحیفه تجلی کرده است روح مطهرش. اینکه ما این توفیق را در کنار هم پیدا کردیم باید خیلی قدرش را بدانیم. خود این هم مراقبت می‌خواهد. مراقبت در حضور میخواهد، مراقبت در پیگیری می‌خواهد. مراقبت در انس می‌خواهد. مثلاً فرض کنید ما الان این بحث دعای ششم را شروع کردیم، شما مراجعه کنید برادران وخواهران عزیزم، برای خودتان یاد داشت برداری کنید، یادداشت‌هایتان را تنظیم کنید. تطبیق عملی بدهید. این کارها را میخواهد. به این شکل که شد انسان از امشب که شروع کرد دائماً روز شمار می‌اندازد که به عنایت الهی برسد به آن جرعه بعدی، آن جام بعدی، که دوباره همینجور سرمست برود تا جام بعدیش. الا يا ايها الساقي ادر كاسا و ناولها. بگیریم از دست امام سجاد علیه السلام. الحمدالله عنایاتشان شامل جمع عزیز حاضر است. باید خیلی قدرش را بدانیم و شاکر باشیم. دست کم نگیریم. انشاءالله همه شما موفق باشید. خدای متعال را قسم می‌دهم به حقیقت آن حضرت این توفیق  را از ما نگیرد.

از خدای متعال می‌خواهیم که انس با صحیفه سجادیه را بیش از پیش روزی ما قرار بدهد. توفیق عمل به همه ما کرامت بفرماید. اسباب عزت روز افزون اسلام و مسلمین را فراهم بفرماید. مشکلات و گرفتاری ها از جامعه اسلامی مرتفع بفرماید.